Türkiye’nin de İçinde Bulunduğu Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölgesi’nde Yaşlılığa Dair Bazı Gerçekler

9.9.2012

Dünyada yaşlı nüfus gün geçtikçe artmaktadır. Yaşlı nüfusun en yoğun olarak görüldüğü bölgelerden birisi Avrupa Bölgesi olup bu konuda bazı gerçekler aşağıda sunulmuştur:

1. Dünyadaki en yüksek “ortalama” doğuşta beklenen yaşam süresi Avrupa bölgesindedir. Bu değer bölgede erkekler için 72 yaşın üzerinde ve kadınlar için de 80 yaş civarındadır.
2. Bölgede eşitsizlikler bulunmaktadır. Örneğin, Moldova Cumhuriyeti’nde 69,1 olan doğuşta beklenen yaşam süresi İsveç’te 81,8 yıldır.
3. Eşitsizliklerden yaşlı nüfus etkilenmektedir.
4. Bölgede kadınlar erkeklere göre daha uzun yaşamaktadırlar. Ancak kadınlar ve erkekler arasındaki fark gün geçtikçe kapanmaktadır. İzlanda’da fark 3 yıl iken Rusya Federasyonu’nda 12 yıldır.
5. Bölgede yaşlı nüfus bağımlılık oranları (65 yaş ve üzeri nüfusun 20-64 yaş nüfusa oranı) son 20 yılda artmıştır. Önümüzdeki 20 yılda bu artışın daha hızlı olacağı beklenmektedir.
6. Bölgede risk faktörleri açısından kronik (süregen) hastalıklarla mücadele politikaları en önemli politikalardır. Risk faktörleri açısından mücadele gerektiren hastalıklar arasında iskemik kalp hastalıkları, serebro-vasküler hastalıklar ve akciğer kanseri ön sıralardadır.
7. 45-55 yaş grubuna göre 75 yaş ve üzerinde özürlülük 3-4 kez daha fazla görülmektedir. İşitme kaybı, osteoartrit ve demans bu yaş grubunda en sık görülen özürlülük nedenleri arasındadır. Sağlık bakım hizmetleri konusundaki müdahaleler bu başlıkları öncelemelidir.
8. Sağlıklı yaşlanma için tanımlanan eylem ve çalışmalar öncelikli yaklaşım olarak benimsenmelidir.
9. Bölgede “informal” yaşlı bakımı çoğunlukla aile bireyleri tarafından verilmektedir. Bu hizmeti sunanların çoğunluğu kadınlardır. Yaşlı bakımı konusunda profesyonel bir yaklaşım önemlidir.
10. Avrupa Bölgesi’nde yaklaşık 1500 şehir “Sağlıklı Şehirler” hareketine katılmıştır. Bu hareket kapsamında “yaşlı dostu sağlık hizmeti” uygulamalarını da bulunmaktadır.

Yukarıda belirtilen başlıklar yaşlı nüfusu artma eğiliminde olan ülkeler için plan-politika geliştirirken yararlanılabilecek konulardır. Ancak şüphesiz, her ülkenin sistematik yaklaşımı kendine özgün olmalıdır.

Bu dokuman Dr. Dilek Aslan tarafından
10 facts on healthy ageing in Europe. http://www.euro.who.int/en/who-we-are/whd/world-health-day-2012/10-facts-on-healthy-ageing-in-europe. 9.9.2012. kaynağından yararlanılarak hazırlanmıştır.